Większości osób dieta lekkostrawna kojarzy się z mało smacznym i słabo przyprawionym jedzeniem. Najpewniej wynika to z kojarzeniem słowa „lekkostrawna” z „dieta szpitalna”. Dieta ta wykazuje bardzo szerokie zastosowanie. Stosuje się ją w wielu jednostkach chorobowych, dlatego warto zadbać o to, aby dania były na niej urozmaicone. Jak uczynić potrawę łatwiej przyswajalną i mniej drażniącą dla naszego żołądka? Jak przyprawić posiłek, aby nie był mdły? W tym artykule przedstawię Ci wskazówki prosto z mojej kuchni.
Na czym polega dieta lekkostrawna?
Dieta lekkostrawna różni się od tradycyjnego sposobu żywienia doborem odpowiednich produktów i zastosowaniem takich technik kulinarnych, które uczynią potrawą łatwo przyswajalną dla układu pokarmowego. Celem tej diety jest „oszczędzenie” i „odciążenie” żołądka. W tym celu konieczne jest wykluczenie potraw tłustych, pikantnych czy wzdymających.
Białko na diecie lekkostrawnej powinno pokrywać ok. 15% sumy dobowego zapotrzebowania energetycznego, węglowodany ok. 55%, tłuszcze ok. 30%. Kluczem do odpowiedniego skomponowania diety lekkostrawnej jest ograniczenie dziennej podaży błonnika pokarmowego do 20-25g/dobę. Pewne jego ilości są niezbędne, ponieważ odpowiada on za regulację pracy jelit. Aby zmniejszyć zawartość błonnika w potrawie należy:
- wybierać delikatne owoce i warzywa,
- poddawać warzywa/owoce gotowaniu, przecieraniu, miksowaniu,
- stosować oczyszczone produkty zbożowe.
Dla kogo?
- w stanach zapalnych błony śluzowej żołądka lub jelit,
- w nowotworach przewodu pokarmowego,
- w nadmiernej pobudliwości jelita grubego,
- w okresie rekonwalescencji po operacjach,
- w zaburzeniu krążenia płucnego (przy zawale),
- w chorobach infekcyjnych przebiegających z gorączką,
- w wyrównanych chorobach nerek i dróg moczowych,
- osób w wieku podeszłym.
Z jakich produktów korzystać?
Na diecie lekkostrawnej najczęściej przygotowuje się takie potrawy jak pulpety, budynie z mięsa, musy owocowe, zupy, desery z serem twarogowym. Wedle powyższych zasad dozwolonymi produktami są:
| Produkty zbożowe | chleb pszenny, chleb graham pszenny, bułki, biszkopty, pieczywo cukiernicze, kasza manna, kasza kukurydziana, kasza jęczmienna |
| Mięso i ryby | chude mięso: indyk, kurczak, królik, cielęcina, młoda wołowina
chude ryby: dorsz, pstrąg, flądra, okoń, mintaj, sandacz |
| Mleko i przetwory mleczne | serek homogenizowany, ser twarogowy chudy, mleko 2% tłuszczu, jogurt niskotłuszczowy, kefir, maślanka |
| Tłuszcze | dodawane do potrawy na surowo: oliwa z oliwek, olej rzepakowy, olej lniany, olej sojowy, masło |
| Warzywa | marchew, dynia, pietruszka, seler, kabaczek, patisony, pomidory bez skórki, kalafior, szpinak, groszek zielony |
| Owoce | owoce jagodowe, brzoskwinie, banany, jabłka pieczone, morele, winogrona bez pestek |
Jak przygotowywać potrawy na diecie lekkostrawnej?
Najbardziej zalecanymi technikami kulinarnymi na diecie lekkostrawnej są: gotowanie w wodzie, na parze, w kombiwarze i duszenie bez dodatku tłuszczu.
Na diecie lekkostrawnej należy całkowicie unikać smażenia i pieczenia na tłuszczu. Wyjątkiem są jaja na parze, które można smażyć z dodatkiem oleju lub masła. Z kolei zupy i sosy powinny być zagęszczane zawiesiną z mąki i mleka lub mąki i śmietanki, a podprawiane żółtkiem.
Dozwolone przyprawy na diecie lekkostrawnej:
- cukier,
- wanilia,
- sok z cytryny,
- zielona pietruszka,
- koper,
- cynamon,
- majeranek,
- melisa (w umiarkowanych ilościach),
- sól (w umiarkowanych ilościach).
Wśród zakazanych przypraw znajdują się: ocet, pieprz, papryka ostra, musztarda, chrzan, kostki bulionowe, ziele angielskie, liść laurowy.
Przyprawy mają za zadanie nadać potrawie aromatu. Dieta lekkostrawna nie zabrania w całości stosowania przypraw. Dodanie nawet odrobiny świeżych ziół do potrawy znacznie poprawi jej smak. Jeżeli jesteś na diecie lekkostrawnej, zawsze trzymaj w swojej lodówce świeżą pietruszkę, koperek oraz cytrynę. Taka trójka idealnie nada się do dań na słono np. sosów, zup, pulpetów. Z kolei cynamon i niewielka ilość cukru będą świetnym dodatkiem do deserów np. budyniu z musem jabłkowym.
Podsumowanie
Dieta lekkostrawna jest zalecana w szeregu schorzeń dotyczących układu pokarmowego, krwionośnego, czy oddechowego. Odpowiednie skomponowanie posiłków może uczynić potrawę zarówno smaczną, jak i lekką. Codzienny jadłospis powinien być przede wszystkim zgodny z naszymi preferencjami i dostosowany do naszych potrzeb.
Literatura:
- Ciborowska H., Rudnicka A., Dietetyka – żywienie zdrowego i chorego człowieka, Wydanie IV, PZWL, Warszawa 2018 r.