Czego nie jeść przy niedoczynności tarczycy?
Choroby tarczycy są jednymi z najczęściej rozpoznawanych schorzeń. Do jednej z nich zaliczamy niedoczynność tarczycy, która wiąże się z defektem działania istotnego dla nas narządu – tarczycy. Jeżeli będziesz unikać odpowiednich produktów żywnościowych oraz stosować się do zaleceń lekarza, to Twoje leczenie będzie bardziej skuteczne. Prawidłowy sposób żywienia jest wsparciem leczenia farmakologicznego. W diecie musisz unikać produktów nasilających powstanie wola tarczycowego.
W jaki sposób zakazane produkty wpływają na funkcjonowanie tarczycy? Czy musisz je całkowicie wyeliminować z diety? Jaka obróbka termiczna sprawi, że będą lepiej przyswajalne? Poniższy wpis obali kilka mitów, a wszystko to na podstawie aktualnej literatury naukowej. Zapraszam Cię do przeczytania artykułu, w którym dowiesz się więcej na temat produktów zakazanych przy niedoczynności tarczycy.
Jakiej żywności unikać przy niedoczynności tarczycy?
Podczas diety należy przestrzegać pewnych ograniczeń żywieniowych. Należy wykluczyć produkty mające negatywny wpływ na pracę tarczycy oraz tych, które mogą przyczyniać się do powstania otyłości. W diecie przy niedoczynności tarczycy należy uważać na:
- produkty działające wolotwórczo (kapusta, rzepa, brukselka),
- soję oraz produkty sojowe,
- produkty o wysokiej zawartości węglowodanów prostych,
- produkty wysoko przetworzone.
Dieta powinna również być dostosowana do przyjmowanych przez nas leków. Należy unikać produktów zaburzających wchłanianie lewotyroksyny – czyli leku pierwszego rzutu przy niedoczynności tarczycy. Lewotyroksyna znajduje się w składzie leku o nazwie “Euthyrox”. Jego wchłanianie mogą zaburzać produkty o zbyt wysokiej zawartości błonnika pokarmowego (surowe warzywa, owoce, pełnoziarniste produkty – nie należy ich eliminować całkowicie), białko sojowe, produkty z dodatkiem węglanu wapnia E170 (znajdziemy go w herbatnikach, wyrobach cukierniczych, lodach).
Produkty wysoko przetworzone, słodycze i fast-foody
Wydawałoby się to dla nas oczywiste, a jednak wiele osób o tym zapomina. Nie ważne czy jesteś zdrowy, czy cierpisz na jakąś chorobę, czy masz nadwagę, czy masz miażdżycę – te produkty musisz wykluczyć. Produkty przetworzone, które zawierają mnóstwo konserwantów, barwników, cukru i innych zbędnych dodatków, nie są nam do niczego potrzebne. Taka żywność nie służy naszemu zdrowiu, dostarcza jedynie pustych kalorii, wzmaga apetyt, sprzyja otyłości oraz zawiera znikome ilości tak cennych dla naszego organizmu witamin.
Tym bardziej – przy niedoczynności tarczycy należy ich unikać. W przypadku tego schorzenia musimy zadbać o odpowiednią podaż witamin oraz składników mineralnych. Bogate w te składniki są warzywa i owoce.
Warzywa kapustne
Gdy masz niedoczynność tarczycy, to ogranicz spożycie warzyw kapustnych. Zawierają one spore ilości goitrogenów, które przyczyniają się zmniejszenia produkcji hormonów tarczycowych. Mogą również zwiększać ryzyko powstania przerostu tarczycy, z tego powodu nazywa się je substancjami wolotwórczymi.
Nie bez przyczyny napisałam, aby ten składnik “ograniczyć”, a nie “całkowicie wykluczyć”. Pomimo tego, że warzywa kapustne należą do substancji wolotwórczych, to zwierają również wiele cennych składników wykazujących działanie przeciwzapalne, przeciwbakteryjne oraz antyoksydacyjne. Odpowiednia obróbka termiczna (lub fermentacja) pozwala na zmniejszenie zawartości w nich substancji antyodżywczych.
Płukanie, moczenie i gotowanie zmniejsza zawartość niekorzystnych substancji. Największy wpływ wykazuje gotowanie. Podczas tej metody inaktywuje się nawet 30% goitrogenów już po 5-10 minutach. Korzystnie jest gotować bez przykrycia, część składników ulotni się z parą wodną.
Musisz znaleźć złoty środek, sporadycznie możesz spożywać warzywa kapustne. Pamiętaj o zachowaniu umiaru, nie tylko tu, ale przy każdym innym produkcie żywnościowym.
Warzywa psiankowate
Największą kontrowersję wśród warzyw psiankowatych budzi pomidor. Oprócz tego do tej grupy zalicza się paprykę, ziemniaki oraz bakłażany. Czy faktycznie należy ich unikać przy niedoczynności tarczycy? Oczywiście nie. Nie udowodniono ich negatywnego wpływu na niedoczynność tarczycy. Dopiero, gdy obserwujemy jakieś niepożądane objawy po spożyciu tych warzyw, powinniśmy je wykluczyć.
Soja
Jest to produkt niezalecany przy niedoczynności tarczycy. Może wpływać negatywnie na działanie lewotyroksyny – zaburzać jej wchłanianie. Wiąże się to z mniejszą skutecznością terapii.
Soja jest źródłem goitrogenów, które zmniejszają przyswajanie jodu w naszym organizmie. Jod jest składnikiem bardzo istotnym dla prawidłowego funkcjonowania tarczycy – bierze udział w produkcji oraz wydzielaniu hormonów tarczycowych. Warto zaznaczyć, że obróbka termiczna zmniejsza zawartość goitrogenów w soi, największa ich ilość znajduje się w surowym produkcie.
Kwasy tłuszczowe nasycone
Oczywiście, nie należy ich wykluczać całkowicie. Ważne jest, aby zachować ich odpowiedni stosunek do jednonienasyconych kwasów tłuszczowych oraz wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, które znajdują się w większej ilości w olejach roślinnych oraz rybach morskich.
Nadmiar nasyconych kwasów tłuszczowych sprzyja powstawaniu zaburzeń lipidowych. Zwiększają poziom miażdżycorodnego cholesterolu LDL. Tłuszcze nasycone znajdziesz w większych ilościach w produktach zwierzęcych, przetworzonych oraz oleju kokosowym. Groźne dla naszego zdrowia są również “tłuszcze utwardzone” – staraj się ich unikać w składzie produktów. Sprzyjają one rozwojowi cukrzycy oraz zwiększają ryzyko chorób sercowo-naczyniowych. Ponadto mogą wpływać negatywnie na płodność oraz mieć szkodliwe działanie dla kobiet w ciąży i dzieci.
Gluten
Największy wróg ostatnich lat. Niektórzy uważają, że gluten jest składnikiem przyczyniającym się do powstania wielu chorób. Gluten znajduje się w produktach zbożowych – głównie pszennych, żytnich i jęczmiennych. Te negatywne spostrzeżenia na temat tego składnika są jednak błędne. Tak naprawdę gluten należy ograniczać wyłącznie tylko wtedy, gdy:
- chorujesz na celiakię,
- cierpisz na na nieceliakalną nadwrażliwość na gluten,
- jesteś na diecie low FODMAP (zespół jelita nadwrażliwego, SIBO, uporczywe problemy żołądkowo-jelitowe).
Jeżeli żadne z wyżej wymienionych schorzeń nie jest Twoim problemem, a produkty zawierające gluten nie wywołują u Ciebie żadnych dolegliwości – to nie musisz ich ograniczać, ani wykluczać.
Nabiał
Tutaj sprawa jest równie prosta. Wiele osób przypisuje negatywne działanie białkom zawartych w mleku, które rzekomo mają uszkadzać tarczycę. Nie ma żadnych badań potwierdzających tę teorię – są to raczej błędne spekulacje.
Problemem może być z kolei cukier mleczny – czyli laktoza. Nietolerancja laktozy może wpływać na gorsze wchłanianie hormonów z leków na niedoczynność tarczycy. Wobec tego – tutaj wyłącznie byłaby zalecana zamiana tradycyjnych produktów mlecznych na produkty bez laktozy, których obecnie w sklepach jest bardzo szeroki asortyment. Najważniejsza jest obserwacja swojego organizmu. U każdego granica na tolerancję laktozy będzie inna.
Podsumowanie
Dieta przy niedoczynności tarczycy wymaga pewnych modyfikacji polegających na ograniczeniu, bądź wykluczeniu poszczególnych produktów. Ważnym składnikiem diety w tym schorzeniu jest jod, który warunkuje prawidłową syntezę hormonów tarczycy. W swoich posiłkach należy uwzględniać produkty, które nie będą zaburzały wchłaniania tego składnika. Jodu dostarczą nam sól jodowana, ryby morskie oraz owoce morza.
Do produktów należących ograniczyć w diecie należą warzywa kapustne, soja oraz produkty wysoko przetworzone. Jak zwykle do wszystkiego potrzeba umiaru. Spożycie od czasu do czasu porcji tych produktów nie zaszkodzi. Ważne, aby reszta Twojej diety była bogata w witaminy oraz składniki mineralne (m.in. jod, cynk, selen).
Literatura
- Rungapamestry V, Duncan AJ, Fuller Z, Ratcliffe B, Effect of cooking brassica vegetables on the subsequent hydrolysis and metabolic fate of glucosinolates, Proc Nutr Soc. 2007 Feb;66(1):69-81.
- Katarzyna Pastusiak, Joanna Michałowska, Paweł Bogdański, Postępowanie dietetyczne w chorobach tarczycy, Forum Zaburzeń Metabolicznych 2017, tom 8, nr 4, 155–160.
- Paweł Tuchendler, Zygmunt Zdrojewicz, Dieta w chorobach tarczycy, Med Rodz 2017; 20(4): 299-303.
- Szwejda – Grzybowska J, Antykancerogenne składniki warzyw kapustnych i ich znaczenie w profilaktyce chorób nowotworowych, BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. – XLIV, 2011, 4, str. 1039–1046.
- Ewa Cieślik, Glikoalkaloidy – substancje toksyczne roślin wyższych, Żywność. Technologia. Jakość 1(10), 1997
- https://dietetycy.org.pl/psiankowate/